Eki 17 2022
Sabit Oranlar Kanunu Çözümlü Kimya Sorusu
Kimden: Esma
İliniz: Ankara
Kaçıncı Sınıfsın?:Lise 2
Soru: Kükürt trioksit bileşiğinde kükürdün okside oranı 2/3’dür. Buna göre 40 gram kükürt trioksit kaç gram kükürt içerir?
Soru Formu URL’si: https://www.kimyali.com/kimya-sorusu-sor/
Çözüm;
Soru da sabit oran ve miktar verilmisse sabit oran ile miktar arasindaki kat bulunur. Sabit orandaki miktarlar ayni kat ile carpilir.
Sabit oranlarin toplami bilesigin kutlesini verir.
S + O———–> SO3
2 3 5
? ? 5*8kat=40
2*8kat 3*8kat
16 gram kukurt icerir.
Mar 27 2023
Sabit Oranlar Kanunu
Bir bileşiği oluşturan elementlerin kütleleri arasında belli bir oran vardır. Bu orana sabit oran ya da kütlece birleşme oranı denir. Kütlece birleşme oranı bileşikler için sabittir, değişmez. Sabit oranlar kanunu 1799 yılında Joseph Proust tarafından bulunmuştur. Joseph Proust Sabit oranlar kanunu “Bir bileşiği oluşturan elemntlerin kütleleri arasında basit tamsayılarla ifade edilen bir oran vardır.” şeklinde ifade etmiştir.
Not: Sabit oranlar yasası bileşiklere uygulanır.
Not: Element veya karışımlar için sabit oranlar yasası uygulanamaz.
Bir mol atomun veya molekülün kütlesine mol kütlesi denir. Eğer atomsa, atom kütlesi; molekülse molekül kütlesi ifadesi kullanılır.
Atom kütleleri genelde sorularda verilir. Ancak belli başlı elementlerin atom kütlelerini bilmemiz bizim faydamıza olacaktır.
Bazı elementlerin atom kütleleri;
H: 1 g /mol
N: 14g/mol
O: 16g/mol
Al: 27 g/mol
S: 32 g/mol
Bir bileşiğin sabit oranını bileşikteki atomun(elementin) sayısı ile mol kütlesini çarpıp oranlayarak bulabiliriz. Ne demek istediğimizi XaYb bileşiği için gösterelim;
XaYb bileşiği için sabit oranı bulalım.
mX/mY =X in sayısı * X in atom kütlesi / Y nin saysı * Y nin atom kütlesi
XaYb nin sabit oranı
Örnek: H2O bileşiğinin kütlece birleşme oranı nedir?(H:1 O:16)
Çözüm;
mH/mO= 2.H /1.O = 2*1/1*16 = 2 /16 = 1/8 çıkar.
mH/mO= 1/8
Not: Sabit oranların toplamı bileşiğin kütlesini verir. (Kütlenin korunumu kanunundan)
mH/mO= 1/8 sabit oranına göre H2O nun kütlesi 9 gramdır.
Yani 9 gram H2O oluşturabilmek için 8 gram O ve 1 gram H olmalıdır.
Sabit oranlar kanunu çözümlü kimya soruları için tıklayınız.
Örnek: Al2S3 bileşiğinin kütlece birleşme oranı nedir?(Al:27 S32)
Çözüm;
mAl /mS = 2*Al / 3*S = 2*27/3*32 = 9/16
mAl /mS =9/16
25 gram Al2S3 bileşiği elde edebilmek için 9 gram Al ve 16 gram S gerekmektedir. Bulmuş olduğumuz kütlece birleşme oranı sabittir eğer bir bileşik oluşturmak istersek bu sabit oranların katlarında AL ve S elementlerinden almamız gerekir.
.
Sabit oranlar Kanunu(Sabit oran) hesaplama yöntemleri
Bir bileşiğin sabit oranını veya kütlece birleşme oranını farklı veriler yardımıyla bulabiliriz. Bu konuyla ilgili olarak sorularda karşımıza çıkabilecek örnekleri aşağıda sizler için derledim.
1. Atom kütleleri yardımıyla sabit oranı bulabiliriz.
Fe2O3 bileşiğinin sabit oranı nedir? (Fe:56 O: 16)
Örnek: mFe/mO = 2.Fe/3.O = 2.56/3.16 = 7/3 çıkar.
2. Atom kütleleri oranı yardımıyla sabit oranı bulabiliriz.
Fe2O3 Bileşiğinin atom kütleleri oranı Fe/O = 7/2 olduğuna göre kütlece birleşme oranı nedir?
Atom kütleleri oranını atom kütlesi gibi düşünüp bileşikteki atomun sayısı ile çarpılıp oranlayarak sabit oranı buluruz.
Örnek: mFe/mO = 2.Fe/3.O = 2.7/3.2 = 7/3 çıkar
3.Kütlece yüzde yardımıyla sabit oranı bulabiliriz.
Kütlece yüzde verilmişse direkt yüzdeler oranlanarak sabit oran bulunur.
Örnek: Fe2O3 bileşiğinde kütlece %70 Fe elementi bulunduğuna göre bileşiğin sabit oranı kaçtır?
Not: Bütün bileşiklerin tamamı %100 dür.
Çözüm; Fe2O3 bileşiğinin %70 i Fe ise (%100 -%70 =%30 diğer element tir.) yani %30 O dur.
mFe/mO = 70/30 =7/3 çıkar.
4. Sabit oranı bilinen bir bileşikten atom kütleleri oranı bulunur, bulunan atom kütlesi oranı ile de sabit oran bulunabilir. (Bunu sorularda Sabit oranı verilen bileşikle ilgili değil de başka bir bileşik için bilgi isteniyorsa kullanacağız. Kısaca soruda iki farklı bileşik varsa kullanacağız.)
Örnek : X2Y3 bileşiğinin kütlece birleşme oranı X/Y = 4/3 tür. Buna göre 36 gram X2Y5 bileşiği elde etmek için kaçar gram X ve Y alınmalıdır?
Soruya baktığımızda iki farklı bileşik var X2Y3 ve X2Y5 o halde soru bize diyor ki sabit oran bilinen bileşikten atom kütleleri oranını bul, bulmuş olduğun atom kütleleri oranı ile de diğer bileşiğin sabit oranını bul diyor.
X2Y3 için sabit oran X/Y = 4/3
2.X= 4 —–>X= 2
3.Y= 3——–>Y=1 Atom kütleleri oranını bulduk X2Y5 te yerine koyalım
X2Y5 için sabit oranı hesaplayalım mX/mY = 2.X/5.Y = 2.2/5.1 = 4/5 çıkar.
X______+______Y———–>X2Y5
4_____________5______4+5=9 GR bileşik (Kütlenin korunumundan )
?_____________?_______9*4KAT= 36 GR O halde bütün sabit oranların 4KAT ı alınır.
4*4KAT_______5*4KAT
16grX__________20 grY gereklidir.
Sabit Oranlar Kanunu Çözümlü Sorular
1. N2O3 bileşiğinin sabit oranı nedir?(N:14 O:16)
Çözüm;
Bileşiği oluşturan elementlerin sayısı ile atom kütlelerini çarpıp oranlarsak sonuca ulaşırız.
mN/mO = 2.N/3.O = 2.14/3.16 = 7/12
2. X2Yn bileşiğinin kütlece birleşme oranı mX/mY= 7/20 olduğuna göre n kaçtır?(X:14)
Çözüm;
mX/mY= 2.X/n.Y
7/20 = 2.14/n.16
n=5 çıkar
3. XY2 Bileşiğinin atom kütleleri oranı X/Y = 3/4 olduğuna göre kütlece birleşme oranı nedir?
Çözüm;
Soruya baktığımızda atom kütleleri oranı verilmiş; atom kütleleri oranını atom kütlesi olarak alabileceğimizi yukarıda 2. maddede belirtmişitik.
mX/mY= X/2.Y = 3/2.4= 3/8 çıkar.
4. SO3 bileşiğinde kütlece %60 O elementi bulunduğuna göre bileşiğin sabit oranı kaçtır?
Çözüm;
Not: Bütün bileşiklerin tamamı %100 dür.
100-60 = %40 S elementi vardır.
Yüzdeleri oranlayarak sabit oranı bulabileceğimizi yukarıda 3 madde de belirttik
mS/mO = 40/60 = 2/3 cıkar.
5. XY3 bileşiğinin kütlece birleşme oranı X/Y = 1/9 tür. Buna göre 51 gram X2Y5 bileşiği elde etmek için kaçar gram X ve Y alınmalıdır?
Çözüm;
Soruya baktığımızda iki farklı bileşik var XY3 ve X2Y5 o halde soru bize diyor ki sabit oran bilinen bileşikten atom kütleleri oranını bul, bulmuş olduğun atom kütleleri oranı ile de diğer bileşiğin sabit oranını bul diyor.
XY3 için sabit oran X/Y = 1/9
X= 1
3Y= 9 —-> Y= 3 çıkar.
Yukarıda bulmuş olduğumuz atom kütleleri oranını X2Y5 bileşiğinde kullanarak X2Y5 in sabit oranını bulabiliriz.
X2Y5 için sabit oran;
mX/mY = 2.X/5.Y = 2.1 /5.3= 2/15 çıkar
X______+______Y———–>X2Y5
2_____________15______2+15=17 GR bileşik (Kütlenin korunumundan )
?_____________?_______17*3KAT= 51GR O halde bütün sabit oranların 3KAT ı alınır.
2*3KAT_______15*3KAT
6grX__________45 grY gereklidir.
Sabit oranlar kanunu çözümlü kimya soruları için tıklayınız.
Sabit oranlar kanunu kullanılarak yapılan kimyasal hesaplamalar soru çeşitleri için tıklayınız.
By kimyali • Kimya • 0 • Tags: Sabit Oranlar Kanunu