Atom ve Yapısı Konu Anlatımı

ATOM VE YAPISI  KONU ANLATIMI

Elementlerin tüm özelliğini gösteren en küçük parçasına atom denir.

Atom iki kısımdan oluşur :
1-Çekirdek (merkez)
2-Katmanlar (yörünge; enerji düzeyi)

Atom numarası: Atomun çekirdeğinde bulunan proton sayısına denir.

Atom numarası elementler için ayırt edici özelliktir.

Atom no = Proton sayısı = Çekirdek Yükü

Kütle numarası: Çekirdekte bulunan proton sayısı ile nötron sayıları toplamı kütle numarasını verir.

Kütle numarasına nükleon sayısı da denir.

“” Kütle numarası = Proton sayısı  +  Nötron sayısı “”

Soru : Proton sayısı, nötron sayısının 2 katından 7 fazla olan atomun nükleon sayısı 97dir. Buna göre atomun çekirdek yükü kaçtır?

Çözüm;

Soruda Proton sayısı, nötron sayısının 2 katından 7 fazla

notron sayısı=x dersek

proton sayısı=2x+7  olur

Formulumuz

Kütle numarası = Proton sayısı  +  Nötron sayısı

97=2x+7+x

3x+7 = 97

3x=90

x=30

Soruda çekirdek yuku sorulmuş yani proton sayısını soruyur

proton sayısı=2x+7    x i yerine yazarsak

proton sayısı=2.30+7= 67 çıkar.

Nötr (yüksüz) Atom : Elektron alış – verişi yapmamış veya proton sayısı elektron sayısına eşit olan atomlardır.

Nötr atomlarda;

Atom no = Proton sayısı = Çekirdek Yükü = Elektron sayısı

İyon : Bir atomun elektron almış veya vermiş haline iyon denir. Başka bir ifadeyle  + veya – yüklü atom veya atom gruplarıdır.

Katyon :  Atomlar elektron vererek  (+) yüklü katyonları oluşturur.

      K⁺            Na⁺¹          Mg⁺²           Al⁺³

Bir atom elektron verdikçe;

• Elektron başına düşen çekim kuvveti artar
• Elektron verdikçe atom çapı küçülür.
• Katyonlarda proton sayısı > elektron sayısı

Anyon = Atomlar elektron alarak (-) yüklü anyonları oluştururlar.

                 O^-2                F^-1                Cl^-1

Bir atom elektron aldıkça;

• Elektron başına düşen çekim kuvveti azalır.
• Atom çapı büyür
• Anyonlarda elektron sayısı > proton sayısı

Not :  Elektron alınıp verildikçe çekirdeğe ait hiçbir nicelik(çekirdek çapı, proton sayısı, nötron sayısı, çekirdeğin çekim gücü) değişmez.

Atom ve Yapısı ile ilgili Çözümlü Sorular

Soru : XO₄^-1  iyonunda toplam 58 elektron bulunduğuna göre X in atom numarası nedir? (₈O)

Çözüm;

Bu tip soruları çözxmek için kullanacağımız formul    proton sayısı= elektron sayısı + iyon yuku dür

XO₄^-1 ün proton sayıları toplamı = x+4.8 =x+32

proton sayısı= elektron sayısı + iyon yuku

x+32= 58 +(-1)

x=25

Soru :  Xⁿ  iyonunun elektron sayısı 18 proton sayısı 16 olduğuna göre n=?

Çözüm;

Soruda iyon yuku varsa kullanacağımız formul proton sayısı= elektron sayısı + iyon yuku

proton sayısı= elektron sayısı + iyon yuku

16=18+n

n=-2  dir.

Soru:  X⁺³ iyonunun elektron sayısı 22, nötron sayısı 29 dur.  Buna göre, X in kütle numarası kaçtır?

A)54     B) 61       C) 64        D) 67         E) 72

Çözüm;

Soruda iyon yuku varsa kullanacağımız formul proton sayısı= elektron sayısı + iyon yuku

proton sayısı= elektron sayısı + iyon yuku

proton sayısı=x=22+3

proton sayısı=x=22+3=25 çıkar.

Kütle numarası = Proton sayısı  +  Nötron sayısı

Kütle numarası =25+29 = 54   çıkar.

Soru :   ⁹⁶_aMo⁺⁴ iyonunun nötron sayısı, elektron sayısından 16 fazladır.

Buna göre;

I. a sayısı

II. M onun nötron sayısı

III.Mo⁺²

Değerlerini hesaplayınız.(42, 54, 40)

Çözüm;

Öncelikle

Soru :   ₂₀X⁺² ile Y^-3 iyonlarının elektron sayıları eşittir. Buna göre, Y atomunun atom numarası kaçtır?

A)15         B) 17      C) 20        D) 21       E) 23

Soru :   XO₄^-3  iyonunda 48 nötron ve 50 elektron bulunduğuna göre, X elementinin çekirdek yükü ve kütle numarası nedir? (¹⁶₈O)

Soru : ₄₂X atomunun elektron dağılımı 4s² ile sonlandığına göre X in çekirdeğinde kaç tane  nötron vardır?