Atom ve Yapısı Konu Anlatımı

ATOM VE YAPISI  KONU ANLATIMI

Atom ve yapısı konu anlatımı başlamadan önce atomun tanımına bakalım. Elementlerin tüm özelliğini gösteren en küçük parçasına atom denir.

Atom iki kısımdan oluşur :
1-Çekirdek (merkez)
2-Katmanlar (yörünge; enerji düzeyi)

Atom numarası: Atomun çekirdeğinde bulunan proton sayısına denir.

Atom numarası elementler için ayırt edici özelliktir.

Atom no = Proton sayısı = Çekirdek Yükü

Kütle numarası: Çekirdekte bulunan proton sayısı ile nötron sayıları toplamı kütle numarasını verir.

Kütle numarasına nükleon sayısı da denir.

“” Kütle numarası = Proton sayısı  +  Nötron sayısı “”

Soru : Proton sayısı, nötron sayısının 2 katından 7 fazla olan atomun nükleon sayısı 97dir. Buna göre atomun çekirdek yükü kaçtır?

Çözüm;

Soruda Proton sayısı, nötron sayısının 2 katından 7 fazla

notron sayısı=x dersek

proton sayısı=2x+7  olur

Formulumuz

Kütle numarası = Proton sayısı  +  Nötron sayısı

97=2x+7+x

3x+7 = 97

3x=90

x=30

Soruda çekirdek yuku sorulmuş yani proton sayısını soruyur

proton sayısı=2x+7    x i yerine yazarsak

proton sayısı=2.30+7= 67 çıkar.

Nötr (yüksüz) Atom : Elektron alış – verişi yapmamış veya proton sayısı elektron sayısına eşit olan atomlardır.

Nötr atomlarda;

Atom no = Proton sayısı = Çekirdek Yükü = Elektron sayısı

İyon : Bir atomun elektron almış veya vermiş haline iyon denir. Başka bir ifadeyle  + veya – yüklü atom veya atom gruplarıdır.

Katyon :  Atomlar elektron vererek  (+) yüklü katyonları oluşturur.

      K⁺            Na⁺¹          Mg⁺²           Al⁺³

Bir atom elektron verdikçe;

• Elektron başına düşen çekim kuvveti artar
• Elektron verdikçe atom çapı küçülür.
• Katyonlarda proton sayısı > elektron sayısı

Anyon = Atomlar elektron alarak (-) yüklü anyonları oluştururlar.

                 O^-2                F^-1                Cl^-1

Bir atom elektron aldıkça;

• Elektron başına düşen çekim kuvveti azalır.
• Atom çapı büyür
• Anyonlarda elektron sayısı > proton sayısı

Not :  Elektron alınıp verildikçe çekirdeğe ait hiçbir nicelik(çekirdek çapı, proton sayısı, nötron sayısı, çekirdeğin çekim gücü) değişmez.

Atom ve Yapısı Konu Anlatımı Örnek Sorular

Soru : XO₄^-1  iyonunda toplam 58 elektron bulunduğuna göre X in atom numarası nedir? (₈O)

Çözüm;

Bu tip soruları çözxmek için kullanacağımız formul    proton sayısı= elektron sayısı + iyon yuku dür

XO₄^-1 ün proton sayıları toplamı = x+4.8 =x+32

proton sayısı= elektron sayısı + iyon yuku

x+32= 58 +(-1)

x=25

Soru :  Xⁿ  iyonunun elektron sayısı 18 proton sayısı 16 olduğuna göre n=?

Çözüm;

Soruda iyon yuku varsa kullanacağımız formul proton sayısı= elektron sayısı + iyon yuku

proton sayısı= elektron sayısı + iyon yuku

16=18+n

n=-2  dir.

Soru:  X⁺³ iyonunun elektron sayısı 22, nötron sayısı 29 dur.  Buna göre, X in kütle numarası kaçtır?

A)54     B) 61       C) 64        D) 67         E) 72

Çözüm;

Soruda iyon yuku varsa kullanacağımız formul proton sayısı= elektron sayısı + iyon yuku

proton sayısı= elektron sayısı + iyon yuku

proton sayısı=x=22+3

proton sayısı=x=22+3=25 çıkar.

Kütle numarası = Proton sayısı  +  Nötron sayısı

Kütle numarası =25+29 = 54   çıkar.

Soru :   ⁹⁶_aMo⁺⁴ iyonunun nötron sayısı, elektron sayısından 16 fazladır.

Buna göre;

I. a sayısı

II. M onun nötron sayısı

III.Mo⁺²

Değerlerini hesaplayınız.(42, 54, 40)

Çözüm;

Öncelikle

Soru :   ₂₀X⁺² ile Y^-3 iyonlarının elektron sayıları eşittir. Buna göre, Y atomunun atom numarası kaçtır?

A)15         B) 17      C) 20        D) 21       E) 23

Soru :   XO₄^-3  iyonunda 48 nötron ve 50 elektron bulunduğuna göre, X elementinin çekirdek yükü ve kütle numarası nedir? (¹⁶₈O)

Soru : ₄₂X atomunun elektron dağılımı 4s² ile sonlandığına göre X in çekirdeğinde kaç tane  nötron vardır?