Katlı Oranlar Kanunu

Kimden: Gülperi

İliniz: Hatay

Kaçıncı Sınıfsın?:Lise 2

Soru: X ve Y elementlerinin oluşturduğu iki bileşikten birincisinde 5,4 gram X elementi 18 gram Y elementi ile ikinci bileşikte 9 gram X elementi 45 gram Y elementi ile tepkimeye girmektedir.
X ve Y elementlerinin oluşturduğu bu bileşiklerde Y atomları arasındaki katlı oran kaçtır?

Çözüm;

Katlı oran: İki element birden fazla bileşik oluşturuyorsa, elementlerden birinin sabit miktarına karşılık diğer elementin kütleleri arasındaki orandır.

Katlı oranlar kanunu sorularını çözebilmek için soruda verilen değerleri tablolaştırmak işimizi kolaylaştıracaktır.

Soruda Y atomları arasındakı katlı oran sorulduğu için X lerin miktarını eşitlememiz gerekiyor.

Xlerin miktarını eşitleyebilmek için II. bileşikteki değerleri 0,6 ile çarparız.

Xlerin miktarını eşitlediğimize göre  Ylerin miktarlarını oranlayarak Y ler arasındaki katlı oranı buluruz.

Yı/Yıı = 18/27 = 2/3  çıkar.

Özellik: Bileşiklerdeki herhangi bir elementin katlı oranı biliniyorsa, diğer elementin katlı oranı; bilinen katlı oranın çarpmaya göre tersidir.(CxHy ve CmHn bileşiklerimiz olsun Cler arasındaki katlı oran a/b ise H ler arasındaki katlı oran b/a dır.)

Özelliğe göre X ler arasındaki katlı oran  Xı/Xıı= 3/2  çıkar

C3H4 ve C2H6 bileşikleri için;

a) C’ ler arasındaki katlı oran
b) H’ ler arasındaki katlı oran nedir?

Çözüm;

Soruyu çözebilmek için katlı oranın tanımını bilmek gerekir.

Katlı oran: İki element birden fazla bileşik oluşturuyorsa, elementlerden birinin sabit miktarına karşılık diğer elementin kütleleri arasındaki orandır.

Soruya dönecek olursak C ve H elementleri C3H4 ve C2H6  olarak iki farklı bileşik oluşturmuş ohalde katlı oran arayabiliriz.

Soruda  a) C’ ler arasındaki katlı oran   sorulduğu için   H’lerin sayılarını eşitlememiz lazım onun için 1.yol hidreojenlerin sayıları ile diğer bileşiği çarpmalıyız veya 2. yol Hidrojenleri kaçta eşitleyebiliriz ona bakıp işlem yaparız. Soruda H ler 24 te eşitlenebilir.

Ben 1. yolu tercih ederek soruyu cevaplayacağım;

6*C3H4 —->C18H24

4*C2H6 —->C8H24   görüldüğü üzere Hler  eşitlendi. C lar arasındaki katlı oranı da karbon sayılarını oranlayarak

Cı/Cıı= 18/8 = 9/4   buluruz.

b) H’ ler arasındaki katlı oran nedir?

Soruda Hler  arasındaki katlı oranlar sorulduğu için C sayılarını eşitleriz.

ı.  2*C3H4 —->C6H8

ıı. 3*C2H6 —->C6H18    C sayılarını eşitlediğimize göre  H sayılarını oranlarak Hler araındaki katlı oranı buluruz.

Hı/Hıı= 8/18 = 4/9 buluruz.

Not;  Bileşiklerdeki herhangi bir elementin katlı oranı biliniyorsa, diğer elementin katlı oranı; bilinen katlı oranın çarpmaya göre tersidir.(Cler arasındaki katlı oran a/b ise H ler arasındaki katlı oran  b/a dır.)

Aşağıda formülleri verilen bileşik çiftlerinden hangileri Katlı Oranlar Kanunu’na uymaz? Kısaca açıklayınız.

I. C3H6 – C2H4
II. CO – CO2
III.H2O – N2O
IV.HClO3-HClO4

Çözüm;

I. C3H6 – C2H4—> Basit farmulleri aynı olduğu için katlı oran aranmaz. Basit formul nedir. Bileşiği oluşturan elementlerin sayılarının en sade halidir.  C3H6—>CH2,       C2H4–>CH2 Katlı oran aranmaz.

II. CO – CO2 —-> İki element birden fazla bileşik oluşturmuş Katlı oran aranır.

III.H2O – N2O—> İki element birden fazla bileşik oluşturması gerekirken her iki bileşikteki elementler aynı değildir.Katlı oran aranmaz.

IV.HClO3-HClO4 —-> İki element birden fazla bileşik oluşturursa Katlı oran aranır. Bileşiklere baktığımız zaman üç farklı elementten oluşmuştur. Katlı oran aranmaz.

Kimden: Tulay

İliniz: diyarbakır

Kaçıncı Sınıfsın?:Lise 2

Soru: Aşağıda verilen bileşik çiftlerinden hangileri katlı oranalar kanununa uygundur.

a[NO2-N2 O4]

b[C2 H4-C5 H10]

C[NaCL-KCL]

D[KCIO3-KCIO4]

E[H2 O-H2 O2]

Soru Formu URL’si: https://www.kimyali.com/kimya-sorusu-sor/

Çözüm;

Katlı oran arayabilmemiz için iki element birden fazla bileşik oluşturmalı.

Bileşiklerin basit formulleri aynı olmamalı

a[NO2-N2 O4]    Basit formülleri aynı  N2O4 sadeleştirme yaparsak  NO2 olur.

b[C2 H4-C5 H10] basit formulleri sadeleştirme yaparark buluru  CH2 – CH2 olur

C[NaCL-KCL]   İki farklı element biden fazla bişik oluşturmalı 3 farklı element var

D[KCIO3-KCIO4]  Bileşiğin yapısında 2 element olmalı. 3tane var yanlış

E[H2 O-H2 O2]     Oksijenler arasındaki katlı olran O1/Oıı =1/2      H1/Hıı =2 dir.

Cevap E dir.

Kimden: nazar

İliniz: istanbul

Kaçıncı Sınıfsın?:Lise 2

Soru:

I. C3H8 – C2H6
II.C3H4 – C5H10

Bileşiklerindeki C elementine göre katlı oranı bulunuz

Soru Formu URL’si: https://www.kimyali.com/kimya-sorusu-sor/

Çözüm;

C elementine göre katlı oranı bulabilmek için Hidrojen miktarlarını eşitleriz.

I. C3H8 – C2H6  bileşik çiftinde H ler 24 te eşitlenir ohalde C3H8  3 ile carparız, C2H6  yı  4 ile carparız.

Oluşan bileşikler;

3*C3H8——–> C9H24

4* C2H6  ——->C8H24

C(1)/C(2)= 9/8

II. C3H4 – C5H10 bileşik çiftinde H ler 20 te eşitlenir ohalde C3H4  5 ile carparız, C5H10 u  2 ile carparız.

Oluşan bileşikler;

5*C3H4——–> C15H20

2* C5H10 ——->C10H20

C(1)/C(2)= 15/10 =3/2  çıkar

Kimden: nazar

İliniz: istanbul

Kaçıncı Sınıfsın?:Lise 2

Soru: Aşağıda verilen madde çiftlerinin katlı oran yasasına uyup
uymadığını nedenlerini açıklayarak belirleyiniz.
I- HgO – Hg2O2
II – HgCl2 – HgCl
III- HgO – CuO

Soru Formu URL’si: https://www.kimyali.com/kimya-sorusu-sor/

 

Çözüm;

Katlı Oran: İki element  birden fazla bileşik oluşturuyorsa, elementlerden birinin sabit miktarına karşılık diğer elementin miktarı arsındaki orandir.

I- HgO – Hg2O2  bileşik çiftini inceleyecek olursak iki element bileşik oluşturmuş ancak oluşan bileşiklerin basit fomulleri aynı olduğu için katlı oran yoktur. Basit formul derken Hg2O2 deki 2 leri 2 ile sadeleştirirsek basit formul  HgO  olur.     I- HgO – HgO  olur katlı oran aranmaz.

II – HgCl2 – HgCl bileşik çiftini inceleyecek olursak iki element birden fazla farklı bileşik oluşturmuş katlı oran vardır.

III- HgO – CuO bileşik çiftini inceleyecek olursak  iki element birden fazla bileşik oluşturması gerekiyor burada 3 farklı element var . katlı oran yoktur.

 

Cevap yalnız II

Kimden: ömer

İliniz: İSTANBUL

Kaçıncı Sınıfsın?:Lise 2

Soru: SORU- 9
X           Y      Formül
I. Bileşik     8           12     X2Y6
II. Bileşik   20         18        ?

Tabloda X ve Y elementlerinden oluşan iki ayrı bileşik için
tepkimeye giren miktarlar ve I. bileşiğin formülü
verilmiştir. Buna göre II. bileşiğin formülünü yazınız.

Soru Formu URL’si: https://www.kimyali.com/kimya-sorusu-sor/

Çözüm;

 

_________X           Y      Formül
I. Bileşik     8           12     X2Y6
II. Bileşik   20         18      XnYm olsun

 

yukarıdaki eşitliğihem X hem de Y için ayrı ayrı uygularsak II. bileşiğin formulunu buluruz.

X için;

8/20 =2/n    ——>n= 5 çıkar

Y için;

12/18=6/m   ——>m=9 çıkar

Bulduğumuz değerleri XnYm  de yerine yazarsak bileşik formulu X5Y9 çıkar.

 

 

Kimden: mehmet soylu

İliniz: samsun

Kaçıncı Sınıfsın?:Lise 2

Soru: X kütlesi (gram) Bileşik kütlesi(gram)
1.Bileşik 2 8
2.Bileşik 4 6

Yukarıda X ve Y elementlerinden oluşan iki ayrı bileşiğe ait kütleler tabloda verilmiştir. 1. Bileşiğin basit formülü XY3 olduğuna göre, 2.bileşiğin formülü nedir?

Soru Formu URL’si: https://www.kimyali.com/kimya-sorusu-sor/

Çözüm

Soruda verilen tabloyu X ve Y nin kütlesine göre düzenleyelim. Y nin kütlesini kutlenin Korunumu kanunundan bulabiliriz. Yani bileşiğin kütlesinden X in kütlesini çıkarırsak Y nin kütlesini bulmuş oluruz.

__________X kütlesi (gram)    Y kütlesi(gram)
1.Bileşik            2                         6               XY3
2.Bileşik           4                          2              XmYm

Yukarıdaki eşitliği X için yazalım

2/4=1/m

m=2

Y için yazalim;

6/2=3/n

n=1 çıkar

Bulduğumuz değerleri XmYn bilesiginde yerine yazarsak ikinci bilesigi  X2Y olarak bulmuş oluruz.