Kimyasal Denklemlerin Denkleştirilmesi

Kimyasal Denklemler

Kimyasal denklemlerin denkleştirilmesine geçmeden önce Kimyasal olay ve kimyasal denklem nedir? ona bakalım.

İki yada daha fazla maddenin birbirleri ile etkileşerek özelliklerini kaybedip yeni özellikte  maddeler oluşturmasına kimyasal olay denir.

Kimyasal olayların formül veya sembollerle gösterilmesine kimyasal denklem denir.

Kimyasal denklemlerde  ———-> işaretinin sol tarafında girenler, sağ tarafında ise ürünler bulunmaktadır.

Girenler(Reaktifler)    ———> Ürünler

Kimyasal Denklemlerin Denkleştirilmesi

Kimyasal  denklemlerin denkleştirilmesinde “Atom sayısı ve Çeşidi” korunur ilkesi göz önüne alınır.

Kimyasal tepkimelerin denkleştirilmesinde aşağıdaki yol izlenir;

1. Atom sayısı  fazla olan bileşiğin kat sayısı 1 olarak alınır.
2. Öncelikli olarak Kat sayısını 1 olarak aldığımız bileşiğin yapısında bulunan elementlerin sayısını eşitleriz.
3. Rakamlar kat sayı olarak yazılır bileşik veya elementin önüne yazılmalıdır. Örnek: 5H2O,  4N2,  1/2O2 gibi
4. Son olarak Hidrojen ve Oksijen sayısı eşitlenir.
5. Element molekülleri hariç (N2, H2, O2, F2 gibi)  bileşik(H2O, NH3 vb) ve elementlerin(N, O, Na, K vb) kat sayıları kesirli olamaz.

Kimyasal Denklemlerin Denkleştirilmesi örnekler

Örnek 1:   C3H8   +    O2  ———> CO2         +      H2o  bileşiğini denkleştirecek olursak;

1. Atom sayısı enfazla olan  madde  C3H8 dir. Ohalde kat sayısını 1 olarak alacağız

1C3H8____+_____O2  ———> CO2____+____ H2o

2.Öncelikli olarak Kat sayısına 1 yazdığımız C3H8 bileşiğindeki elementleri eşitleyeceğiz. C3H8  de 3 tane C girmiş 3 tane çıkmalı  8 H girmiş 8 çıkmalı

1C3H8____+_____O2 ———> 3CO2____+____ 4H2o

3.Son Adım olarak  Oksijen sayısını eşitlemeliyiz.

1C3H8____+_____O2 ———> 3CO2____+____ 4H2o

________________________3.2___________4.1

___________________________Toplam= 10 Oksijen çıkmış 10 tane girmeli  O halde  O2 nin kat sayısına 5 yazmalıyız

1C3H8____+_____5O2 ———> 3CO2____+____ 4H2o

Örnek 2;  C5H10    +    O2  ———> CO2   +  H2O  tepkimesini denkleştirelim

1. Atom sayısı enfazla olan  madde  C5H10 dur. Ohalde kat sayısını 1 olarak alacağız

1C5H10    +    O2  ———> CO2   +  H2O

2.Öncelikli olarak Kat sayısına 1 yazdığımız C5H10 bileşiğindeki elementleri eşitleyeceğiz. C5H10 de 5 tane C girmiş 5 tane çıkmalı 10H girmiş 10 çıkmalı

1C5H10    +    O2  ———> 5CO2   +  5H2O

3.Son Adım olarak  Oksijen sayısını eşitlemeliyiz.

1C5H10    +    O2  ———> 5CO2   +  5H2O

________?*2________5*2_____5*1

_____2*?__________Toplam 15 Oksijen var

2*?=15

?=15/2  çıkar. Oksijenin katsayısı 15/2 çıkar

1C5H10    +   15/2 O2  ———> 5CO2   +  5H2O 

Örnek 3;   Al   + H2SO4—–> Al2(SO4)3   +  H2  denklemini denkleştirelim.

Atom sayısı en cok olan bileşik Al2(SO4)3 ohalde katsayısını 1 alırız.

Al   + H2SO4—–> 1Al2(SO4)3   +  H2

Ürünlerde : 2Al  ve 3S  ve 12 O var

Girenlerde ; Al katsayısı 2  H2SO4 ün katsayısına 3 yazarız.

2Al   + 3H2SO4—–> 1Al2(SO4)3   +  H2

Son olarak H sayısına bakarız

Girenlerde 3H2SO4  6 tane H var ürünlerde de 6 H olabilmesi için H2 nin katsayısına 3 yazarız.

2Al   + 3H2SO4—–> 1Al2(SO4)3   + 3 H2

Örnek 4;     X    +  3O2   ——>2CO2    +    3 H2O  denkleşmiş olarak verilen tepkimeye göre X in formülü nedir.

Girenlerde ;  X ve 6O var

Ürünlerde ; 2C, 7O VE 6 H var

Kimyasal reaksiyonlar da “Atom sayısı ve Çeşidi” korunacağından X in yapısında  2C, 6H ve 1O vardır

X= C2H6O   dur.

Kimyasal denklem denkleştirme ilgili çözümlü kimya soruları için tıklayınız.