İyon derişimi

İyon derişimi

Asitler, bazlar ve tuzlar suda iyonlarına ayrışarak çözünürler. Çözeltide çözünen maddenin derişiminden faydalanarak çözeltideki iyonların iyon derişimi hesaplanabilir.

İyon derişimi köşeli parantezle ( [ ] )belirtilir.

İyon derişimlerini hesaplayabilmek için;

-Önce asit, baz veya tuzun  iyonlaşma denklemi yazılır ve denkleştirilir.

-Denklemdeki iyonların baş katsayıları ile bileşiğin derişimi oran orantı yapılarak iyonların derişimi bulunur.

Soru1; Derişimleri 3 M olan NaCl,  MgCl2 ve Al2(SO4)3 tuzlarının iyon derişimlerini hesaplayalım.

NaCl         —>       Na⁺     +      Cl^–

3M                        3M               3M

MgCl2          —>    Mg⁺²     +      2Cl^–

3M                          3M                2.3M =6M

Al2(SO4)3          —>        2Al⁺³     +         3SO4^-2

3M                             2.3M= 6M         3.3M =9M

Soru2: [Br^–]= 0,4M olan CaBr2 çözeltisi 200 ml dir. Buna göre, çözeltide çözünmüş olan CaBr2 nin kütlesi kaç gramdır? (Ca:40 Br:80)

Çözüm;

CaBr2 nin derişimi  x M olsun. İyon derişimlerine katsayılar aracılığıyla aşağıdaki şekilde geçiş yaparız.

CaBr2          —>       Ca⁺²      +       2Br^–

xM                              xM                 2xM

Soruda Br iyonu derişimini 0,4 molar vermiş

2x= 0,4

x= 0,2 molar olur.

CaBr2 = 0,2 molardır.  Hacimde 0,2 L olarak soruda verilmiş.

0,2 = n/0,2  —->n=0,04 mol CaBr2

1 mol CaBr2              200 gram ise

0,04 mol CaBr2          x gr dır

_____________________

x=8 gram CaBr2  çözünmüştür.

Soru3: Mg3(PO4)2 sulu çözeltisinin toplam iyon derişimi 4,5 molardır. Buna göre çözeltinin molar derişimi kaçtır?

Çözüm;

Mg3(PO4)2 bileşiğinin derişimine X molar dersek

Mg3(PO4)2         —>         3Mg⁺²     +         2PO4^-3

xM                                          3xM                    2xM

Toplam iyon derişimi = 3x+2x= 5x tir.

5x= 4,5 M

x=0,9 Molardır.

Soru4: Fe(NO3)3 ile hazırlanan 500ml çözeltide toplam iyon derişimi 0,8M dır. Buna göre çözeltide kaç gram demir lll nitrat çözünmüştür? (Ma=242g/mol)

Çözüm;

Fe(NO3)3 bileşiğinin derişimine x M dersek,

Fe(NO3)3         —>       Fe⁺³              +                3NO3^–

x                                         x                                       3x

Toplam iyon= x+3x= 4xM

4x= 0,8

x=0,2M

0,2 = n/0,5

n=0,1 mol

1mol Fe(NO3)3                 242 gram ise

0,1 mol Fe(NO3)3              x

_____________________

x=24,2 gr Fe(NO3)3  çözünmüştür.

Ortak iyon içeren çözeltilerin karıştırılması

Ortak iyon içeren çözeltiler karıştırıldığı zaman ortak iyon derişimini

iyon sayısı.M1.V1  + iyon sayısı.M2.V2 = Mson. Vson

eşitliğini kullanarak buluruz.

Soru1; 0,2 M 200 ml NaCl çözeltisine 0,4 M 300 ml. CaCl2 çözeltisi karıştırılıyor. Karışım çözeltisindeki Cl-1  iyonları derişimi kaç molardır?

Çözüm;

iyon sayısı.M1.V1  + iyon sayısı.M2.V2 = Mson. Vson

1.0,2.200 + 2.0,4.300 = Mson. 500

Mson = 0,56 Molar.

Soru2; 0,3 M 200 ml NaCl çözeltisi ile 0,4 M 300 ml CaCl2 çözeltisi karıştırılıyor. Karışım çözeltisindeki Cl-1 ve Ca+2 iyonları derişimi kaç molardır?

Çözüm;

iyon sayısı.M1.V1  + iyon sayısı.M2.V2 = Mson. Vson

1.0,3.200 + 2.0,4.300 = 500. x

x= 0,6 molar çıkar.

Eğer soruda ortak iyon harici bir iyonun derişimi sorulursa hacim artacağı için iyonun derişimi azalacaktır.

Ca+2 iyon derişimini;

iyon sayısı. m1.V1  + m2.V2  = mson .Vson   eşitliğinnden bulacağız.

0,4.300 = 500.x

x=Ca+2 = 0,24 M Ca+2 iyonu vardır.

İyon derişimi ile ilgili daha fazla çözümlü kimya soruları için tıklayınız.